Clark yang berusia lima tahun menjalani pemeriksaan x-ray dada percuma di salah satu tapak pencarian kes aktif tuberkulosis yang diadakan oleh Doctors Without Borders pada 13 Mac 2023 di Tondo, Manila, Filipina. © Ezra Acayan
Berdasarkan cadangan baharu Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO), Doctors Without Borders / Médecins Sans Frontières (MSF) melancarkan projek global untuk meningkatkan kaedah diagnostik TB dalam kalangan kanak-kanak serta memperbaiki pengalaman rawatan mereka, di samping mencegah kes baharu. Inisiatif luar biasa ini dikenali sebagai "TACTiC" yang bermaksud “Ujian, Cegah, Rawat Tuberkulosis dalam Kalangan Kanak-Kanak,” akan menyokong pelaksanaan cadangan baharu ini di lebih 12 buah negara di Afrika dan Asia. Tambahan pula, projek ini bertujuan untuk menyumbang kepada peningkatan ilmu melalui beberapa kajian pelbagai negara yang menilai kesahihan dan kebolehgunaan cadangan tersebut, sambil memperjuangkan pelaksanaannya secara meluas dan pembangunan alat diagnostik yang lebih baik untuk kanak-kanak.
Fakta Mengerikan Tentang TB dalam Kalangan Kanak-Kanak
Projek TACTiC dilancarkan pada penghujung 2023 berikutan pemerhatian yang menggerunkan: kebanyakan kanak-kanak yang dijangkiti TB tidak pernah didiagnos, dan 96 peratus kanak-kanak yang meninggal dunia akibat TB tidak menerima rawatan yang sesuai. Masalah kurang diagnostik TB dalam kalangan kanak-kanak adalah multifaktorial: ramai klinisi dan program kesihatan enggan memulakan rawatan TB yang panjang tanpa ujian pengesahan. Malangnya, kanak-kanak sering dijangkiti TB dengan jumlah bakteria yang rendah, menyebabkan ujian sedia ada gagal mengesan kehadiran kuman penyebab TB. Ujian semasa juga direka untuk orang dewasa dan sering bergantung kepada spesimen seperti kahak, yang sukar dikeluarkan oleh kanak-kanak. Kekurangan sumber manusia untuk pemeriksaan dan diagnostik TB serta akses terhad kepada alat diagnostik seperti X-ray dan ujian molekul turut menyumbang kepada kelewatan dalam pengesanan TB dalam kalangan kanak-kanak, dan ini boleh membawa maut.
Meningkatkan Diagnostik TB dalam Kalangan Kanak-Kanak
“Cadangan terbaru WHO mengenai diagnostik TB untuk kanak-kanak mampu menjadi faktor perubahan yang ketara dalam meningkatkan jumlah kanak-kanak yang didiagnos dan diberi rawatan yang betul,” kata Cathy Hewison, ketua kumpulan kerja tuberkulosis Doctors Without Borders. “Ia memberi keyakinan kepada klinisi dan program TB untuk memutuskan rawatan berasaskan tanda dan simptom klinikal tanpa bergantung sepenuhnya pada hasil ujian makmal atau X-ray. Pengalaman awal kami dalam projek perintis menunjukkan bahawa jumlah kanak-kanak yang didiagnos TB boleh meningkat sehingga lima kali ganda dengan pengenalan cadangan baharu ini. Namun, pelaksanaannya masih belum meluas, jadi banyak kerja yang perlu dilakukan.”
Projek TACTiC membantu pasukan Doctors Without Borders, terutamanya yang bukan pakar dalam pengurusan tuberkulosis, untuk memulakan pelaksanaan cadangan WHO yang baharu ini dan menggunakan pengalaman mereka untuk mengembangkan lagi usaha ini.
Melangkaui diagnosis: pendekatan berpusatkan pesakit
Pendekatan Berpusatkan Pesakit Projek TACTiC bukan hanya bertujuan memperbaiki diagnostik TB dalam kalangan kanak-kanak, tetapi juga memperbaiki rawatan dan pencegahan TB bagi golongan yang rentan ini.
WHO mengesyorkan pendekatan berpusatkan pesakit dalam rawatan TB untuk kanak-kanak. Berdasarkan sistem mata yang menilai simptom kanak-kanak, cadangan baharu ini membolehkan pengesanan awal penyakit dan memulakan rawatan dengan segera. Di atas ambang skor tertentu, disyorkan rawatan tuberkulosis yang sesuai dimulakan. Bagi pesakit dengan bentuk TB yang tidak teruk, rawatan selama empat bulan yang baru disyorkan menggunakan formulasi mesra kanak-kanak yang sudah meluas boleh didapati. Manfaat rawatan yang lebih pendek sebanyak dua bulan ini memberi kelegaan besar kepada keluarga, mengurangkan kos perjalanan, masa susulan, dan sudah tentu memperbaiki pengalaman rawatan kanak-kanak.
Walaupun akses kepada rawatan pencegahan TB (TPT) telah lama menjadi objektif global, hanya seorang daripada dua kanak-kanak yang bersentuhan dengan TB mendapat akses kepada rawatan pencegahan tersebut. WHO kini mempermudahkan usaha melindungi kanak-kanak ini daripada jatuh sakit dengan mencadangkan rawatan pencegahan yang pendek selama tiga bulan bagi golongan rentan ini. Projek TACTiC turut bertujuan meningkatkan pengetahuan dan akses kepada rawatan ini.
Menyumbang kepada jurang pengetahuan dan pelaksanaan
Penyelidikan operasi yang diketuai pasukan ahli epidemiologi Doctors Without Borders, Epicenter, akan dijalankan untuk menilai kebolehlaksanaan, penerimaan dan prestasi algoritma keputusan rawatan dalam komuniti tempat kami bekerja. Kajian telah pun mendaftarkan pesakit dalam lima projek Doctors Without Borders sejak musim luruh 2023: di Maiduguri, Nigeria; Madarounfa, Niger; Conakry, Guinea; Malakal, Sudan Selatan; dan Mbarara, Uganda. Tapak ini akan merealisasikan untuk mendokumentasi sebarang kesulitan yang dihadapi dalam melaksanakan program dan mencadangkan penyelesaian apabila projek itu dilancarkan sehingga ke 25 negara lain.
Latihan akan diberikan kepada pasukan Doctors Without Borders serta rakan kongsi dari Kementerian Kesihatan dan program TB kebangsaan tentang algoritma keputusan rawatan, interpretasi X-ray, penggunaan sampel najis, pencarian kes kontak, dan promosi kesihatan. Berdasarkan pengalaman projek, kit alat yang disesuaikan akan dibangunkan untuk digunakan di tempat kerja Doctors Without Borders dan rakan kongsi. TACTiC juga akan terlibat dalam advokasi di peringkat global, kebangsaan, dan tempatan untuk mempercepat pelaksanaan cadangan sedia ada serta menyeru pembangunan alat diagnostik yang lebih baik.
Dengan berkongsi penemuan dengan komuniti antarabangsa yang terlibat dalam TB, TACTiC berusaha menghapuskan halangan dalam rawatan TB untuk kanak-kanak, mengurangkan kematian, memperbaiki pengalaman rawatan, dan mencegah lebih banyak kes baharu.
Tuberkulosis (TB) merupakan penyakit berjangkit yang paling membawa maut di dunia. Pada tahun 2021, seramai 4.2 juta penghidap TB tidak didiagnos—lebih daripada 1 dalam 3 orang yang dijangkiti TB. Tanpa diagnosis yang tepat, penghidap TB tidak akan dapat menerima rawatan yang sangat diperlukan.
Doctors Without Borders / Médecins Sans Frontières (MSF) menggesa perbadanan diagnostik yang berpangkalan di AS, Cepheid dan syarikat induknya Danaher untuk mengutamakan kesihatan orang ramai berbanding keuntungan, dan mengurangkan harga ujian GeneXpertnya kepada $5.