เลบานอน: มากกว่าการเอาชีวิตรอดคือการจัดการแผลในใจจากสงคราม

สงคราม การพลัดถิ่น และผลกระทบด้านจิตใจ

จากข้อมูลของหน่วยงานด้านสุขภาพ ในเวลาเพียงไม่ถึง 1 เดือนตั้งแต่สงครามเริ่มรุนแรงขึ้น มีผู้เสียชีวิตในเลบานอนมากกว่า 2,300 ราย โดยส่วนใหญ่ของการเสียชีวิตเกิดขึ้นในช่วง 3 สัปดาห์ที่ผ่านมา และมีผู้ได้รับบาดเจ็บมากกว่า 11,000 ราย ความรุนแรงและการทำลายล้างที่ผู้คนได้พบเจอส่งผลกระทบระยะยาวต่อสุขภาพจิตและอารมณ์ โดยเฉพาะสำหรับกลุ่มเด็ก เช่นเดียวกับลูกสาวของเอซดิฮาร์ เด็กจำนวนนับไม่ถ้วนทั่วเลบานอนต้องเติบโตเป็นผู้ใหญ่อย่างรวดเร็วภายใต้ความจริงอันโหดร้ายของสงคราม ซึ่งรวมถึงการถูกพรากจากบ้านของพวกเขา การศึกษาหาความรู้หยุดชะงัก การถูกแยกออกจากเพื่อนๆ และการสูญเสียการเข้าถึงสิ่งจำเป็นขั้นพื้นฐาน เช่น อาหารและที่พักอาศัย

“เหล่าพ่อแม่สังเกตเห็นถึงปัญหาด้านพฤติกรรมของลูก อย่างความรู้สึกโกรธ ความก้าวร้าว และพฤติกรรมอื่น ๆ ที่เป็นปัญหา ซึ่งเพิ่มความกังวลเกี่ยวกับความเป็นอยู่ของพวกเขา” อามานี อัล มาชาคบา (Amani Al Mashaqba) ผู้จัดการการดำเนินงานด้านสุขภาพจิตขององค์การฯ ในจังหวัดเบคา (Bekaa) กล่าว

อย่างไรก็ตาม ไม่เพียงแต่เด็กเท่านั้นที่ต้องการความช่วยเหลือด้านสุขภาพจิต ผู้ป่วยขององค์การฯ หลายคนเล่าถึงความรู้สึกท่วมท้นจนยากจะรับมือและหวาดกลัวภัยคุกคามจากความรุนแรงที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง รวมถึงแสดงความกังวลอย่างมากต่ออนาคตของพวกเขาในสภาพแวดล้อมที่ไม่มั่นคงเช่นนี้ ความโศกเศร้าเสียใจจากการสูญเสียสมาชิกครอบครัวและความเจ็บปวดของการถูกพลัดพรากเนื่องจากการพลัดถิ่นยิ่งเพิ่มความเครียดให้พวกเขามากขึ้น อีกหลายคนกังวลเกี่ยวกับการจัดการกับอาการเจ็บป่วยเรื้อรังหรือการขาดเรียนไป 1 ปี ประสบการณ์เหล่านี้ส่งผลกระทบอย่างมหาศาลต่อสุขภาพจิตของผู้คน

ทีมขององค์การฯ กำลังรับมือด้วยการให้บริการด้านสุขภาพเบื้องต้นและด้านสุขภาพจิตแก่ผู้พลัดถิ่น รวมถึงให้การรักษาด้านจิตใจและให้ความรู้ด้านสุขภาพจิตผ่านศูนย์การแพทย์เคลื่อนที่ทั่วทั้งประเทศ อย่างไรก็ตาม การทำให้ผู้คนรับรู้ถึงปัญหาของตนและแสดงความอ่อนแอไม่ใช่เรื่องง่าย จากที่ทีมสุขภาพจิตของพวกเราได้สังเกตเห็น มีหลายคนรู้สึกว่าพวกเขาควรเข้มแข็งใต้สถานการณ์อันยากลำบากที่ต้องเผชิญ ในบางครั้ง การทำให้พวกเขาเข้าใจว่าความหลากหลายด้านอารมณ์เป็นเรื่องปกตินั้นเป็นความท้าทาย โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กชายที่ถูกสอนให้อดกลั้นไม่แสดงความรู้สึกของตนเอง

เพื่อเสริมการช่วยเหลือนี้ องค์การฯ ยังได้จัดให้มีสายด่วนที่ผู้คนสามารถรับความช่วยเหลือทางไกลจากนักจิตวิทยาคลินิกที่จะช่วยรักษาอาการที่เกี่ยวข้องกับบาดแผลทางจิตใจ เช่น ความวิตกกังวลและความโศกเศร้า

สายด่วนเพื่อการรักษา

สายด่วนขององค์การฯ ช่วยให้เราสามารถติดต่อกับผู้คนที่ไม่สามารถเดินทางมาเข้ารับการบริการของพวกเราได้ โดยเฉพาะผู้คนจากทางตอนใต้ของเลบานอน ซึ่งเป็นพื้นที่มีการทิ้งระเบิดอย่างหนักและจำกัดการสัญจร ทำให้การเดินทางมีความยากลำบาก การเข้าถึงบริการสายด่วนมีความสำคัญอย่างยิ่งในช่วงเวลาที่ไม่แน่นอนเช่นนี้ เนื่องจากผู้คนจำนวนมากต้องทำการเคลื่อนย้ายและเผชิญกับอุปสรรคการเข้าถึงการดูแลรักษา ซึ่งรวมถึงค่าใช้จ่ายในการเดินทางที่มีราคาสูงและการตีตราทางวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิต

ผู้โทรสายด่วนหลายคนเป็นพ่อแม่ที่ประสบปัญหาในการช่วยเหลือบรรดาลูกของพวกเขาในการข้ามผ่านเหตุการณ์เลวร้ายในช่วงที่มีสงคราม โดยมักสังเกตเห็นพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปของลูก เหล่าพ่อแม่ตกอยู่ในสถานการณ์ที่ยากลำบากเมื่อต้องอธิบายให้เข้าใจว่าระเบิดและปืนอันน่าหวาดกลัวด้านนอกคืออะไร ซึ่งบางครั้งต้องสร้างเรื่องใหม่ขึ้นมาเพื่อให้พวกเขารู้สึกสบายใจ ตัวอย่างเช่น เสียงปืนอาจถูกอธิบายว่าเป็นเสียงของ “การยิงด้วยความสุข” เช่น ยิงเพื่อการเฉลิมฉลองในวันแต่งงาน นักจิตวิทยาที่ให้บริการสายด่วนของพวกเราได้ให้คำแนะนำแก่พ่อแม่ในการสื่อสารอย่างตรงไปตรงมาและสร้างพื้นที่ปลอดภัยแก่เด็กๆ ได้แสดงหรือเผยความรู้สึกของตนออกมา

“แม้ว่าพวกเราจะต้องพูดถึงสถานการณ์อย่างตรงไปตรงมา แต่พวกเราก็ต้องทำให้พวกเขารู้สึกปลอดภัยด้วย” อัล มาชาคบา อธิบาย การรับฟังลูกๆ ของพวกเขาและเข้าใจว่าเสียงเหล่านั้นมีผลกระทบต่อพวกเราอย่างไรเป็นเรื่องที่สำคัญอย่างยิ่ง หรือพวกเขาสามารถชวนเด็กๆ ให้แบ่งปันความรู้สึกผ่านการวาดรูปหรือพูดคุย

นอกจากนี้ ทีมแพทย์เคลื่อนที่ของพวกเราได้จัดให้มีการประชุมกลุ่มผู้ช่วยเหลือด้านสุขภาพจิตสำหรับผู้คนเกือบ 50,000 คนในวันที่ 21 ตุลาคม 2567 และอีกมากกว่า 450 คนที่ได้รับการช่วยเหลือจากการบริการด้านสุขภาพจิตแบบรายบุคคล ทีมของพวกเรายังให้การช่วยเหลือเบื้องต้นทางสุขภาพจิต ซึ่งรวมถึงการรับฟังปัญหาอย่างตั้งใจและเทคนิคในการบรรเทาความเครียด เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถเผยถึงความรู้สึกและความกังวลของตนเองได้ ควบคู่ไปกับการช่วยเหลือทางการแพทย์และสุขภาพจิตที่สำคัญ ทีมของพวกเรายังได้แจกจ่ายของใช้จำเป็น เช่น ที่นอน และชุดอุปกรณ์สุขอนามัยกับผู้พลัดถิ่น

สถานการณ์ของประเทศกลางวิกฤต

สงครามครั้งนี้ได้เกิดขึ้นหลังจากวิกฤตเศรษฐกิจที่ยืดเยื้อมานานส่งผลให้ชาวเลบานอนกว่า 80% ต้องอาศัยอยู่ภายใต้ความยากจนและต้องการความช่วยเหลือย่างเร่งด่วน หน่วยงานด้านสุขภาพได้เผชิญกับปัญหาที่หนักหน่วงเนื่องจากการบริการสาธารณะพังทลายและบริการด้านสุขภาพของเอกชนเริ่มมีค่าใช้จ่ายที่สูงเกินไป

“นักจิตวิทยารายหนึ่งขององค์การฯ เล่าว่า ผู้หญิงคนหนึ่งเริ่มร้องไห้ออกมาเมื่อเธอรู้ว่าองค์การฯ ให้บริการแบบไม่คิดเงิน” อัล มาชาคบา กล่าว “ผู้คนมักไม่คุ้นชินกับการเข้าถึงบริการเหล่านี้โดยไม่ต้องแบกรับภาระค่าใช้จ่าย”

มากไปกว่านั้น เลบานอนยังเป็นที่อยู่อาศัยแก่ผู้ลี้ภัยจำนวนมาก ซึ่งรวมถึงชาวซีเรีย (Syrian) 1.5 ล้านคน และชาวปาเลสไตน์ (Palestinian) มากกว่า 200,000 คน ซึ่งหลายคนเคยผ่านการพลัดถิ่นมาครั้งแล้วครั้งเล่า สำหรับผู้คนเหล่านี้แล้ว ความกังวลในการถูกเนรเทศและการต่อสู้เพื่อหาที่ที่ปลอดภัยถือเป็นเรื่องที่หนักหน่วง “บางคนบอกฉันว่าพวกเขายอมตายดีกว่าต้องมาเผชิญกับความเจ็บปวดของการเป็นผู้ลี้ภัย” อัล มาชาคบา กล่าว

องค์การฯ ได้ทำการประเมินความต้องการความช่วยเหลืออย่างต่อเนื่องของผู้พลัดถิ่นในประเทศ เมื่อสถานการณ์รุนแรงขึ้น ทีมของพวกเราได้ทำงานร่วมกับพันธมิตรและเครือข่ายโรงพยาบาลอย่างใกล้ชิด เพื่อให้การช่วยเหลืออย่างครอบคลุมในทุกพื้นที่