เยเมน: ความหวังของว่าที่คุณแม่ในพื้นที่ชายฝั่งตะวันตก

เมื่อเดือนกรกฎาคม 2567 องค์การฯ เริ่มให้บริการการแพทย์สำหรับหญิงตั้งครรภ์ที่โรงพยาบาลโมคา เจเนรัล ทำให้สามารถขยายการบริการดูแลการคลอดและทารกแรกเกิด ปัจจุบันหน่วยการแพทย์สำหรับหญิงตั้งครรภ์มีเตียงสำหรับทั้งการคลอด การดูแลหลังคลอด เตียงสำหรับทารกแรกเกิดและการดูแลทารกในภาวะวิกฤต 28 เตียง โดยก่อนหน้าที่จะมีการให้บริการเหล่านี้ องค์การแพทย์ไร้พรมแดนให้บริการการแพทย์สำหรับหญิงตั้งครรภ์ที่โรงพยาบาลสนามเมืองโมคาที่ตั้งขึ้นเมื่อปี 2565

ชายฝั่งตะวันตกของเยเมนเป็นพื้นที่ห่างไกลและเป็นแนวเขตแดนทางด้านเหนือและตะวันออก หญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยงหรือมีอาการที่ต้องเฝ้าระวังเป็นพิเศษจะต้องใช้เวลาสามชั่วโมงในการเดินทางโดยรถมายังโรงพยาบาลในเมืองโมคา จากสถิติการทำคลอดพบว่าร้อยละ 15 มีอาการแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับการทำคลอด ซึ่งหากไม่ได้รับการรักษาภายในเวลาที่เหมาะสม อาจทำให้เสียชีวิต

ความเสี่ยงและอาการแทรกซ้อนที่หญิงตั้งครรภ์ในพื้นที่ต้องเผชิญเป็นเรื่องที่สามารถป้องกันได้โดยง่าย แต่หากไม่มีการฝากครรภ์หรือการดูแลหลังคลอดที่ต่อเนื่องและเข้าถึงได้ง่ายก็จะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดอันตรายขึ้น ศูนย์สุขภาพในภูมิภาคไม่สามารถให้บริการดังกล่าวได้เนื่องจากขาดอุปกรณ์ ขาดการฝึกอบรมและขาดทรัพยากรในการเริ่มจัดตั้งการให้บริการ ดังนั้นหญิงตั้งครรภ์จึงไม่มีทางเลือกมากนักและต้องเดินทางเป็นระยะทางไกลบนถนนขรุขระเพื่อมายังสถานพยาบาล

"นั่นคือเหตุผลที่ทำให้พื้นที่แห่งนี้มีความสำคัญมากขึ้นไปอีก พวกเราทำงานครอบคลุมพื้นที่ทางชายฝั่งตะวันออกจำนวนมาก"

หากผู้ป่วยมาทันเวลา โรงพยาบาลและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องก็จะทำการดูแลอาการแทรกซ้อนที่หญิงตั้งครรภ์มี อย่างไรก็ตาม แอน ฟาน เฮเวอร์ เน้นย้ำว่าการมีหน่วยดูแลพื้นฐานใกล้บ้านเป็นสิ่งสำคัญ และเมื่อพิจารณาจากจำนวนประชากรที่อยู่แถบชายฝั่งตะวันตกแล้ว ในแต่ละเดือนจะมีผู้หญิงกว่า 1,300 คนที่คาดว่าจะให้กำเนิดทารก

“องค์การฯ ทำคลอดไปแล้วประมาณ 250 ราย” ฟาน เฮเวอร์กล่าว “ดังนั้น ยังมีการทำคลอดอีกเป็นพันรายในแต่ละเดือนที่เกิดขึ้นที่ไหนสักแห่ง ซึ่งไม่ใช่สถานพยาบาล และเพราะเหตุดังกล่าวทำให้เราต้องเจอกับอาการแทรกซ้อนมากขึ้นที่จำเป็นต้องได้รับการผ่าตัด”

มีหลายปัจจัยที่เป็นอุปสรรคทำให้ผู้หญิงไม่สามารถเดินทางมาโรงพยาบาลในพื้นที่ชายฝั่งตะวันตกได้ รวมถึงการพลัดถิ่นอย่างต่อเนื่องจากเหตุรุนแรง การมีจุดตรวจระหว่างทางจำนวนมาก สภาพเศรษฐกิจที่แร้นแค้น และการต้องได้รับอนุญาตอย่างเป็นทางการจากสมาชิกเพศชายในครอบครัวหากเป็นการตัดสินใจที่เกี่ยวข้องกับการแพทย์ ทั้งนี้รวมไปถึงการผ่าคลอดด้วย เหตุผลเหล่านี้ทำให้หญิงตั้งครรภ์ที่กำลังจะเป็นแม่มีทางเลือกน้อยมากจนต้องคลอดในสถานที่ที่ไม่มีความปลอดภัยเพียงพอ เสี่ยงต่อชีวิตทั้งของตนเองและของทารก

ฟาเทมา (Fatema) (ชื่อได้รับการเปลี่ยนเพื่อสงวนข้อมูลส่วนบุคคล) อายุ 16 ปี เธอไปโรงพยาบาลทันทีที่รู้สึกว่ากำลังจะคลอด แต่ก็ยังไม่คลอด จากนั้นไม่กี่ชั่วโมงเธอกลับมาที่บ้าน รู้สึกปวดท้องและคลอดที่บ้านโดยมีแม่ของเธอช่วยเหลือ

“การคลอดผ่านพ้นไปด้วยดี ทารกสุขภาพแข็งแรง แต่ฉันมีเลือดออกหลังจากนั้น” ฟาเทมาเล่า “พอเช้ารุ่งขึ้น ฉันกลับไปที่โรงพยาบาลอีกครั้งเพื่อให้หมอช่วยให้เลือดหยุด ฉันมีความสุขและโล่งใจที่ไม่รู้สึกเจ็บแล้วและกำลังจะได้ออกจากโรงพยาบาลกลับไปหาลูก”

ย้อนกลับไปที่ห้องดูแลหลังคลอด เนกาห์ได้เจอกับ บาชิรา เซเค็ก (Bashira Seqek) เจ้าหน้าที่ให้ความรู้ด้านสุขภาพ ที่มาให้ข้อมูลเรื่องพิษของพาราเซตามอล ประโยชน์ของการให้นมและการวางแผนครอบครัว ขณะเดียวกันที่ริมทางเดิน อาลี อับดัลลาห์ อาลี (Ali Abdallah Ali) สามีของเธออุ้มลูกชายอายุ 1 วันด้วยแววตาแห่งความภาคภูมิใจ

ตั้งแต่มีหน่วยดูแลหญิงตั้งครรภ์เปิดที่โมคาและมีบริการครบทุกอย่าง ผมรู้สึกขอบคุณมากๆ” อาลีกล่าว “ผมรู้สึกมั่นใจเต็มร้อยในการบริการที่ได้รับ ในหมู่บ้านที่ผมอยู่ พวกเราทุกคนรู้ว่าถ้าต้องการการดูแลหญิงตั้งครรภ์เราต้องมาที่นี่”

หลังประตูบานนั้น ผู้ชายทุกคนจะไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าไปยกเว้นเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ หน่วยดูแลหญิงตั้งครรภ์เป็นโลกของผู้หญิงใบหนึ่งที่เต็มไปด้วยความภาคภูมิใจในศักดิ์ศรีและความสมัครสมานสามัคคี สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นพลังให้กับเหล่าเจ้าหน้าที่งานผดุงครรภ์

หลังจากย้ายการให้บริการมาที่โรงพยาบาลโมคา เจเนรัล มีหญิงตั้งครรภ์มากกว่า 1,600 คนที่ได้คลอดลูกอย่างปลอดภัย ณ โรงพยาบาลแห่งนี้