Libya: Suporta para sa kalusugang pangkaisipan, kailangan pagkatapos ng pananalanta ng bagyong Daniel sa Derna

Kumusta naman ang sistema para sa pangangalagang pangkalusugan sa Derna? Sinusuportahan na ba ng Doctors Without Borders ang kanilang mga istrukturang pangkalusugan?

Kung ang pag-uusapan ay pangangalagang pangkalusugan, hindi pa napupuspos ang mga ospital. Limitado lang ang nadagdag sa bilang ng mga pasyenteng nagtamo ng pinsala mula sa bagyo. Maayos naman ang takbo ng kanilang hospital system, at may mga field hospital din ang itinayo ng mga pamahalaan ng ibang bansa, at ang mga ito’y tumatakbo na ilang araw pagkatapos ng bagyo.

May mga istruktura para sa pangunahing pangangalagang pangkalusugan na naapektuhan ng sakuna: may mga primary healthcare center na nawasak ng mga pagbaha, at maraming medikal at paramedical staff ang namatay sa pagbaha o di kaya nama’y namatayan ng mga kamag-anak o mga katrabaho. May mga primary healthcare center na sinusuportahan ng maraming boluntaryo mula sa iba’t ibang bahagi ng Libya.

Matapos ang dalawang linggo, nakita namin na marami pa ring health personnel ang hindi matunton. May mga nagdadalamhati pa rin, at ang mga boluntaryong dumating noong mga unang araw ng kalamidad ay nagsimula nang magsialisan.

Mula noong Setyembre 20, sinimulan ng Médecins Sans Frontières ang pagsuporta sa dalawang primary health care center. Ang aming mga doktor ay nakapagsagawa na ng 537 na konsultasyon sa Embokh at sa Salem Sassi Primary Health Care Centers, at pati na rin sa Oum Al Qura school shelter.

Ang mga konsultasyong ito ay para sa mga hindi nakahahawang sakit (diabetes, hypertension) ng mga nakatatanda at mga respiratory infection at diarrhea naman para sa mga bata. Marami sa mga pasyenteng sinuri ng aming mga doktor ang halatang apektado pa rin ng sakuna, at ang iba sa kanila’y may mga sintomas ng psychological trauma.

May mga batang ayaw uminom ng tubig dahil sa takot na malulunod sila. May mga pasyente ring nakararanas ng flashbacks, lagi silang gising mula 2:30 am hanggang 5 am—ang mismong oras kung kailan binalot ng nakamamatay na tubig ang buong siyudad sa dilim ng gabi ng Setyembre 10.

Anong klase ng suporta ang maaaring ibigay ng Doctors Without Borders para sa mga nakatagong sugat na ito?

Ang aming team ng mga sikolohista ay nagsimula nang magbigay ng mental health services para sa dalawang grupo na aming binigyan ng prayoridad sa populasyon ng Derna: ang mga taong nawalan ng lahat-lahat at ngayo’y naninirahan sa mga pansamantalang masisilungan; at ang mga medical o paramedical staff at mga boluntaryong nagtatrabaho sa mga pasilidad para sa pangangalagang pangkalusugan.

Ang mga kabilang sa pangalawang grupo ay maaaring nawalan din ng mga kamag-anak, katrabaho, kaibigan, ngunit patuloy pa rin sila sa pagkilos sa frontline, nagbibigay ng pangangalaga sa mga nabuhay o di kaya’y tumutulong sa paglipat sa mga bangkay, na maaaring maging isang nakababalisang karanasan para sa mga boluntaryo.

Sa ganitong konteksto, binubuhos namin ang lahat ng aming pagsisikap sa aming mga aktibidad para sa kalusugang pangkaisipan, gaya ng mga indibidwal na konsultasyon at mga focus group sa mga shelter at sa dalawang primary healthcare center na aming sinusuportahan. Balak naming paunlarin pa ang aming mga ginagawa upang makapagbigay ng suporta para sa kalusugang pangkaisipan sa mga nangangailangan nito.

May mga hamong hinaharap ba ang mga team ng Doctors Without Borders?

Kahit kaya ng staff ng Doctors Without Borders na dumating sa Derna tatlong araw lang matapos ang sakuna, ang paglipad mula sa kanlurang Libya kung saan nagpapatakbo ang Doctors Without Borders ng mga regular na proyekto, ang aming pagtatalaga ay nalilimitahan pa rin ng pagpapalabas ng visa para sa international staff, isang proseso na minsa’y maaaring matagalan at malilimitahan nito ang aming kapasidad na palakihin ang aming mga aktibidad.

Gayunpaman, naging maayos naman ang aming pakikipagtulungan sa mga awtoridad at mga lokal na team. Sa mga darating na araw, makikita natin kung paano gagana ang mga istruktura at pag-aaralan natin ang mga gawain ayon sa kanilang mga pangangailangan at karagdagang halaga na ibinibigay namin.