ตุรเคีย: หัวใจสำคัญคือความยืดหยุ่นในการทำภารกิจด้านภัยพิบัติ
เมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ ทีมองค์การแพทย์ไร้พรมแดน ร่วมกับสมาคมแพทย์ทูรเคีย ส่งมอบสิ่งของบรรเทาทุกข์ที่จำเป็นให้กับผู้ที่ได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหวในเมือง Adiyaman ทางตอนใต้ของทูรเคีย © Igor Barbero/MSF
ผมเดินทางไปทางตอนใต้ของทูรเคียหลังจากเกิดแผ่นดินไหว ในฐานะส่วนหนึ่งของทีมฉุกเฉินชุดแรกขององค์การแพทย์ไร้พรมแดนจากสเปน ที่นี่แตกต่างจากซีเรีย ซึ่งเป็นประเทศที่เราดำเนินการมาตั้งแต่สงครามปะทุขึ้น แต่ในทูรเคีย เราไม่เคยดำเนินกิจกรรมใดๆ ในพื้นที่ประสบภัยมาก่อน
สิ่งแรกที่เราทำในสถานการณ์นี้ คือการระบุสถานที่ที่ความช่วยเหลือยังไม่เข้าไปถึงและประเมินความต้องการของประชาชนในพื้นที่ นอกจากนี้เรายังประสานงานกับเจ้าหน้าที่และองค์กรในท้องถิ่น เพื่อวิเคราะห์ว่าเราสามารถให้การสนับสนุนด้านอื่นได้อย่างไรบ้าง
ผมตัดสินใจมุ่งหน้าสู่เมือง Adiyaman แต่ถนนจากสนามบินที่ใกล้ที่สุดได้รับความเสียหายจากแผ่นดินไหว เราจึงใช้เวลาในการเดินทางค่อนข้างยาวนาน
ภาพใจกลางเมือง Adiyaman ทางตอนใต้ของทูรเคีย หลังจากอาคารหลายหลังพังทลายจากแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่ส่งผลกระทบทั้งประเทศทูรเคียและซีเรียเมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2023 © Igor Barbero/MS
เมื่อเดินทางมาถึงเมืองที่ประสบภัย ซึ่งมีประชากรราว 300,000 รายก่อนเกิดภัยพิบัติ สิ่งสะเทือนใจอย่างแรกของผม คือ ทีมค้นหาและกู้ภัยกำลังวุ่นวายกับการปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่อง ภารกิจเพื่อค้นหาผู้รอดชีวิตไม่มีเวลาหยุด ผู้คนผลัดกันยืนรออย่างมีความหวังอยู่ข้างตึกที่พังถล่ม โดยเฝ้าว่าจะมีโอกาสได้พบคนที่ตนรักยังมีชีวิตอยู่ หรืออย่างน้อยก็พบร่างของพวกเขาและนำกลับไปฝังอย่างมีเกียรติ
ใน Adiyaman อาคารหลายร้อยหลังถูกทำลายอย่างสมบูรณ์ เช่นเดียวกับสถานที่สำคัญหลายแห่งของเมืองที่ได้รับความเสียหายอย่างรุนแรง ในขณะที่อาคารจำนวนมากมีรอยร้าวและปัญหาอื่นๆ รถแทรกเตอร์เกลี่ยดินกำลังกำจัดเศษหินหรือซากอิฐจำนวนมาก เจ้าหน้าที่กำลังตรวจสอบอาคารที่ยังหลงเหลืออยู่ ผู้คนหวาดกลัวที่จะเดินทางกลับบ้านเพราะยังมีอาฟเตอร์ช็อกอยู่เป็นระยะ ทำให้ตอนนี้ไม่มีใครอยู่ในเมืองนี้เลย
เมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ ทีมองค์การแพทย์ไร้พรมแดน ร่วมกับสมาคมแพทย์ทูรเคีย ส่งมอบสิ่งของบรรเทาทุกข์ที่จำเป็นให้กับผู้ที่ได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหวในเมือง Adiyaman ทางตอนใต้ของทูรเคีย © Igor Barbero/MSF
ค่ายพักพิงชั่วคราวสำหรับผู้พลัดถิ่นหลายแห่งถูกตั้งขึ้นในพื้นที่เปิดโล่ง เช่น สนามกีฬา พื้นที่สาธารณะ หรือแม้กระทั่งกลางถนน ซึ่งสามารถจำแนกได้เป็นค่ายขนาดใหญ่จำนวน 2-3 แห่ง ขณะที่ค่ายอื่นมักจะมีขนาดค่อนข้างเล็ก จนอาจเรียกได้ว่ามีเต็นท์กระจายอยู่แทบทุกมุมเมือง ซึ่งแม้จะตั้งห่างจากอาคารสูง แต่ก็ไม่ห่างจากบ้านของผู้รอดชีวิตมากนัก ขณะที่หลายคนเลือกที่จะนอนในรถ เพื่อป้องกันตัวเองจากความหนาวเย็น เรากำลังใช้ชีวิตอยู่ในฤดูหนาวที่อุณหภูมิอาจจะติดลบ 10 องศาในตอนกลางคืน
ตอนนี้ Adiyaman แทบจะกลายเป็นเมืองร้างที่ไม่มีชีวิต มีปั๊มน้ำมันเพียงไม่กี่แห่งเท่านั้นที่เปิดให้บริการ ขณะที่ธนาคาร ธุรกิจ และร้านค้าเกือบทั้งหมดปิดทำการ
ประชากรบางส่วนในเมืองพยายามย้ายออกไปยังเมืองอื่นๆ อาทิ Istanbul, Ankara และ Antalya ผู้มีฐานะทางเศรษฐกิจที่ดีเลือกที่จะเดินทางด้วยรถยนต์ส่วนตัว ขณะที่รัฐบาลก็ได้พยายามอำนวยความสะดวกในการเดินทางด้วยรถบัส เครื่องบิน และรถไฟอีกทาง นอกจากนี้ ยังมีอีกหลายคนที่เลือกเดินทางไปยังพื้นที่ชนบทรอบเมือง ซึ่งแม้ว่าพื้นที่เหล่านั้นจะได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหวค่อนข้างน้อย แต่ด้วยจำนวนผู้พลัดถิ่นที่เดินทางมาจากทุกสารทิศ ทำให้ความต้องการความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมยังคงมีอยู่ ด้วยบริบททั้งหมดจึงไม่น่าแปลกใจที่จะพบเห็นผู้คนพักอาศัยราว 20 หรือ 30 คนในบ้านที่มีห้องเพียงไม่กี่ห้อง
แม้ว่าทางการและภาคประชาสังคมของทูรเคียจะทำงานใต้สถานการณ์ฉุกเฉินอย่างทันท่วงที แต่เมื่อเทียบกับความรุนแรงของเหตุการณ์แล้วมันไม่เพียงพอ ในเวลานี้ผู้คนต้องการที่พักอาศัย ห้องน้ำ ระบบประปา ระบบทำความร้อน เสื้อกันหนาว เครื่องปั่นไฟ ผ้าห่ม ชุดสุขอนามัย และผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด
แต่เพราะเราไม่ได้จดทะเบียนในทูรเคีย ดังนั้นเราจึงต้องทำงานผ่านองค์กรพัฒนาเอกชนหลายแห่งและกลุ่มประชาสังคมในท้องถิ่น เพื่อให้ความช่วยเหลือที่จำเป็นเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วที่สุด ซึ่งรวมถึงการบริจาคสิ่งของบรรเทาทุกข์ การจัดหายานพาหนะเพื่อเคลื่อนย้ายผู้ป่วยไปยังคลินิกเคลื่อนที่ในเขตชานเมืองของ Adiyaman และให้ความช่วยเหลือด้านการปั่นไฟในค่ายสำหรับผู้พลัดถิ่น 2 แห่ง
”เร็วๆ นี้ ทีมงานของเราจะเริ่มให้การสนับสนุนด้านสุขภาพจิต ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการบรรเทาความทุกข์ให้กับผู้ประสบภัย นอกจากนี้ เรายังวางแผนที่จะจัดตั้งร้านขายยาเคลื่อนที่และจุดให้บริการความช่วยเหลือ เราหวังว่าจะมีส่วนร่วมการทำงานใต้สถานการณ์ฉุกเฉินมากขึ้นตามความเหมาะสม หัวใจสำคัญคือความยืดหยุ่นในการทำภารกิจด้านภัยพิบัติ เนื่องจากระดับของภัยพิบัติและสถานการณ์สามารถเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว”