ไนจีเรีย: สูตรอาหารเพื่อต่อสู้กับภาวะทุพโภชนาการในเด็ก

วิธีแก้ปัญหาระดับท้องถิ่นเพื่อป้องกันภาวะทุพโภชนาการ

ในหนึ่งสัปดาห์ มัรยัมและทีมของเธอใช้เวลา 4 วันไปกับการเดินทางแสนยาวไกลจากเคบบีไปยังชุมชนรอบนอก จากชุมชนหนึ่งไปยังอีกชุมชนหนึ่ง รถของพวกเธอเต็มไปด้วยโต๊ะ กระทะ หม้อ ช้อน และขวดน้ำอัดลมรีไซเคิลสำหรับใส่นมถั่วเหลือง ข้าวฟ่าง ใบมะรุม น้ำมันปาล์ม และถั่วลิสง

“นั่นคือสิ่งจำเป็นสำหรับการสาธิตวิธีการทำทอม บราวน์” มัรยัมกล่าวคณะเดินทางไปยังไมไชกา (Maishaika) หมู่บ้านที่อยู่ห่างจากศูนย์โภชนาการบำบัดผู้ป่วยในขององค์การฯ 40 กิโลเมตร “อุปกรณ์เหล่านี้และเพลงติดหูบางเพลงช่วยให้แน่ใจว่าทุกคนจะจำสูตรอาหารนี้ได้”

ทอม บราวน์ คือแป้งบดที่นำมาบริโภคในรูปแบบโจ๊กรสหวาน โดยมีต้นกำเนิดมาจากสูตรอาหารดั้งเดิมของไนจีเรียที่เรียกว่า ‘ควาสฮ์ แปป (Kwash pap)’ เมนูนี้ทำมากจากส่วนผสมที่มีอุดมไปด้วยสารอาหารที่จำเป็น โดยส่วนผสมเหล่านี้มักจะปลูกทางตอนเหนือของไนจีเรียและมีจำหน่ายตามตลาดท้องถิ่น สูตรอาหารนี้ถูกพัฒนาในช่วงหลายปีที่ผ่านมาโดยนักโภชนาการให้กลายเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์และมีประสิทธิภาพในการป้องกันและรักษาภาวะทุพโภชนาการระดับกลาง การศึกษาที่ดำเนินในไนจีเรียในปี 2565 และ 25661 เผยให้เห็นผลลัพธ์เชิงบวกในการใช้สูตรอาหารนี้ในเด็กที่มีภาวะทุพโภชนาการระดับกลางแบบเฉียบพลัน (MAM) ซึ่งทอม บราวน์ คืออาหารที่เด็กเหล่านั้นสามารถเข้าถึงได้ง่ายขึ้น เนื่องจากมีราคาระดับเดียวกับอาหารบำบัดสำเร็จรูปอย่างเนยถั่ว

การฝึกสอนสำหรับคุณแม่และคุณพ่อ

หลังจากใช้เวลาเดินทาง 35 นาที รถจี๊ปก็มาถึงไมไชกา มัรยัมและทีมของเธอได้เข้าพบผู้ใหญ่บ้านเพื่อทักทายและขอคำอนุญาตเพื่อเข้าสาธิตวิธีการปรุงอาหารในวันนี้

ไม่กี่นาทีต่อมา ทีมงานก็ได้เริ่มปฏิบัติการนำ โต๊ะ เก้าอี้ และส่วนผสมที่จำเป็นออกจากรถและจัดเข้าที่ อาสาสมัครได้ทำการเรียกชาวบ้านจากทุกหลังคาเรือน เพียงชั่วพริบตาเท่านั้น พื้นที่ส่วนกลางของหมู่บ้านก็กลายเป็นตลาดขายของ มีผู้หญิงนับร้อยที่คลุมผ้าพันคอหลากสีสันต่างหลั่งไหลเข้ามานั่งบนเก้าอี้และพื้นเพื่อรอชมการสาธิต

มัรยัม ผู้ทำงานในตำแหน่งนักสนับสนุนด้านสุขภาพมากกว่า 15 ปี รู้วิธีดึงความสนใจจากชาวบ้าน การเคลื่อนไหวของเธอเต็มเปี่ยมไปด้วยพลัง มีการใช้เสียงก้องกังวาลระหว่างที่มือก็ถือช้อนสำหรับปรุงอาหารเอาไว้ เธอเริ่มอธิบายว่าภาวะทุพโภชนาการคืออะไร และอะไรที่เหล่าแม่และยาย/ย่าจะสามารถทำเพื่อต่อสู้กับมันได้

เธอเริ่มลงมือปฏิบัติอย่างไม่รอช้า มีการเรียกผู้หญิงคนหนึ่งจากบรรดาผู้เข้าชมออกมาร่วมสาธิตในการช่วยป้องกันภาวะทุพโภชนาการเฉียบพลันอย่างการปรุงอาหารที่ชื่อว่า ทอม บราวน์ สำหรับพื้นที่อย่างเคบบี สูตรอาหารนี้มีส่วนผสมที่เรียบง่ายเพียงแค่ ข้าวฟ่างหรือข้าวโพด 6 ส่วน ถั่วเหลือง 3 ส่วน และถั่วลิสงอีก 1 ส่วน หลังจากขั้นตอนการแช่ ล้างทำความสะอาด ตากแห้ง และอบให้ถูกต้องตามกรรมวิธีแล้ว ส่วนผสมทั้งหมดถูกผสมเข้าด้วยกันและบดจนกลายเป็นผง จากนั้นนำผงที่ได้มาผสมกับน้ำ เทลงในน้ำเดือด เราจะได้โจ๊กปรุงสุกในเวลาแค่ไม่กี่นาที

นอกจากนี้เราสามารถเพิ่มส่วนผสมตามใจชอบ เช่น น้ำมันปาล์ม ใบมะรุม นมวัว หรือเนื้อสัตว์สามารถใส่ลงไปเพื่อเพิ่มพลังงานและสารอาหารให้กับเด็ก โดยขึ้นอยู่กับสิ่งที่พวกเธอสามารถหาซื้อได้จากตลาด ความชอบส่วนบุคคล และราคาที่ครอบครัวเหล่านี้จับต้องได้ แต่เนื่องจากปัญหาเงินเฟ้อที่สูงที่สุดในรอบ 3 ทศวรรษที่ผ่านมา2 และราคาของส่วนผสที่ยังคงเพิ่มขึ้นต่อเนื่องในหลายเดือนที่ผ่านมา การใส่ส่วนผสมเพิ่มเติมดูเหมือนจะเป็นสิ่งหรูหราที่หลายครอบครัวไม่สามารถจับต้องได้ในเคบบี

เสียงร้องเพลงที่มีเนื้อหาเป็นวิธีการเตรียมสูตรอาหารถูกร้องซ้ำไปซ้ำมา และถ้วยที่ใส่ปาปไว้ถูกส่งไปให้เด็กๆ ได้ลองชิมรสชาติ บรรดาหญิงสาวต่างหัวเราะและยิ้มแย้ม โดยมีผู้ใหญ่บ้านมองดูเหตุการณ์ด้วยความสนอกสนใจห่างออกไปไม่กี่เมตร เพราะเขาคือผู้ชายคนเดียวจากหมู่บ้านที่มาดูการสาธิต

“สำหรับผู้ชาย จะมีชั้นเรียนเฉพาะในอีกวันหนึ่ง พวกเราต้องแยกชั้นเรียนเนื่องจากเหตุผลทางวัฒนธรรม” มัรยัมกล่าว “แต่การมีพวกเขามาร่วมด้วยถือเป็นเรื่องที่สำคัญ เพราะพวกเขาคือผู้ที่ต้องจัดหาอาหารให้ครอบครัว ในตอนแรก บางคนกังวลเกี่ยวกับสิ่งที่ผู้หญิงจะได้รับในชั้นเรียน จึงห้ามภรรยาของพวกเขาไม่ให้เข้าร่วม ดังนั้นพวกเราจึงมุ่งมั่นที่จะจัดบทเรียนที่ออกแบบมาเฉพาะสำหรับผู้เป็นพ่อ เพื่อแสดงให้เห็นถึงสิ่งที่เราพูดและลงมือทำจะช่วยลูกของพวกเขาได้อย่างมาก ตอนนี้ฝั่งผู้ชายเองก็ได้แสดงความสนใจในชั้นเรียนนี้อย่างมาก”

สูตรอาหารเพื่อต่อชีวิต

หลังจากการสาธิตร่วมกับผู้หญิงเป็นเวลา 1 ชั่วโมง มัรยัมและทีมของเธอก็ได้เก็บอุปกรณ์ทั้งหลายและเรียกให้ผู้เป็นแม่ทุกคนอยู่ต่อ เพื่อให้ลูกของพวกเธอเข้ารับการตรวจคัดกรองภาวะทุพโภชนาการเฉียบพลัน โดยเป็นการตรวจอย่างเร็วที่ใช้เทปที่เรียกว่า กำไล MUAC มาวัดเส้นรอบวงแขนช่วงบนและกลางของเด็ก ซึ่งในบรรดาเด็ก 28 คนที่เข้ารับการคัดกรองในวันนั้น มากกว่า 1 ใน 3 ถูกส่งต่อให้เข้าร่วมโครงการโภชนาการบำบัดขององค์การฯ

ระหว่างเดือนมกราคมและเดือนพฤษภาคม ปี 2567 มัรยัมและทีมส่งเสริมสุขภาพจัดการสาธิตทั้งหมด 554 ครั้งทั่วรัฐเคบบี มีผู้คนเข้าร่วมงานดังกล่าวมากกว่า 13,000 คน โดยเป็นผู้ชาย 1,461 คน

ความพยายามในการเผยแพร่สูตรอาหารเหล่านี้เป็นสิ่งสำคัญ หากมันเป็นเพียงน้ำหยดเดียวในมหาสมุทรเมื่อเทียบกับตัวเลขคนที่ต้องการความช่วยเหลือในรัฐนี้และรัฐอื่นทางตอนเหนือของไนจีเรีย ทางการและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องต้องดำเนินการมากกว่านี้เพื่อยับยั้งภาวะทุพโภชนาการ การส่งเสริมความเข้าใจว่าการให้อาหารที่เพียงพอต่อเด็กทารกเป็นสิ่งจำเป็นคือแก่นหลักในการแก้ปัญหาด้านทุพโภชนาการ ควบคู่ไปกับการสนับสนุนการเข้าถึงการดูแลสุขภาพและความมั่นคงทางอาหาร จากสถิติล่าสุด เด็กที่อาศัยทางตะวันออกเฉียงเหนือและตะวันตกเฉียงเหนือของไนจีเรียที่อายุต่ำกว่า 5 ขวบเกือบ 4.4 ล้านคน ประสบกับภาวะทุพโภชนาการเฉียบพลันในช่วงระหว่างเดือนพฤษภาคม ปี 2566 และเดือนเมษายน ปี 2567