Seorang staf Doctors Without Borders berinteraksi dengan individu yang mengalami gelandangan di bawah sebuah jejambat teduh. Hong Kong, Disember 2024. © MSF
Staf Doctors Without Borders berinteraksi dengan anggota komuniti semasa aktiviti berkumpulan. Hong Kong, Disember 2024. © MSF
Menangani keperluan yang belum dipenuhi ini, Doctors Without Borders telah memperkenalkan model kerjasama sosial-perubatan bersama organisasi bukan kerajaan (NGO) tempatan untuk menyediakan rawatan holistik berpusatkan pesakit. Dalam model ini, pasukan Doctors Without Borders menawarkan pemeriksaan kesihatan asas secara berkala, sesi promosi kesihatan, serta sokongan psikososial kepada golongan yang mengalami masalah kehilangan tempat tinggal, manakala rakan kerjasama bertanggungjawab untuk melakukan susulan kes secara berterusan. NGO tempatan ini turut menerima sokongan dalam aspek pembinaan kapasiti bagi memastikan kesinambungan rawatan kepada peserta program selepas projek Doctors Without Borders berakhir pada Disember 2024.
Bagi membantu golongan yang kehilangan tempat tinggal menangani keperluan kesihatan mereka, pasukan Doctors Without Borders memberi tumpuan kepada meningkatkan kesedaran dan memperkasakan mereka untuk mengambil langkah proaktif dengan sokongan yang sewajarnya. Pendekatan ini bertujuan meningkatkan literasi kesihatan dan mendorong mereka untuk bertanggungjawab terhadap kesihatan dan kesejahteraan diri dengan menghubungkan mereka kepada perkhidmatan kesihatan dan sokongan lain yang relevan.
Hasil daripada aktiviti yang konsisten dan sokongan berterusan daripada pasukan Doctors Without Borders selama beberapa bulan, perubahan sikap peserta mula kelihatan. Ming*—yang tinggal di sebuah asrama yang diuruskan oleh salah satu NGO rakan kerjasama, Society for Community Organization (SoCO)—mengakui bahawa sebelum menyertai aktiviti Doctors Without Borders, beliau tidak begitu mengambil berat tentang keadaan kesihatannya kerana merasakan dirinya sihat dan tidak menghadapi sebarang masalah.
“Satu pemeriksaan pantas oleh Doctors Without Borders pada bulan Mei menunjukkan tekanan darah sistolik saya melebihi 200 mmHg!” jelas Ming. Tahap tekanan darah yang dianggap sihat ialah 140/90 mmHg. Bacaan setinggi 200 mmHg menandakan Ming berada dalam risiko serius untuk mengalami serangan jantung, strok, atau masalah kesihatan lain yang mengancam nyawa, dan memerlukan rawatan perubatan segera.
Pada mulanya, Ming ragu-ragu untuk berjumpa doktor. Namun, dengan dorongan berterusan daripada pasukan Doctors Without Borders dan pekerja sosial SoCO, Ming akhirnya mendapatkan rawatan di hospital pada keesokan harinya. Ketika kembali menjalani pemeriksaan kesihatan Doctors Without Borders pada bulan Ogos, Ming membawa bersamanya rekod tekanan darah yang menunjukkan penurunan ketara selepas tiga bulan. Ming berkongsi bahawa beliau telah mengubah gaya pemakanan, memulakan rutin senaman, dan mengambil ubat untuk mengekalkan kesihatannya.
Ming bukan satu-satunya individu tanpa tempat tinggal yang, dengan bantuan Doctors Without Borders, berusaha untuk meningkatkan kesejahteraan mereka walaupun hidup dalam keadaan yang sukar. Wai*, seorang peserta tetap dalam sesi sokongan psikososial mingguan Doctors Without Borders, mengakui bahawa beliau jarang merasa selesa atau cukup percaya untuk berkongsi emosi dan cabaran hidupnya dengan orang lain. Namun, kumpulan sokongan yang diadakan di lokasi-lokasi tumpuan komuniti gelandangan ini menawarkan ruang selamat untuknya berkongsi bersama rakan-rakan yang melalui pengalaman hidup yang serupa.
Sepanjang sesi tersebut, kaunselor Doctors Without Borders memimpin perbincangan mengenai topik seperti kehilangan dan penerimaan, pengurusan tekanan, serta kesedaran sosial—isu yang sukar untuk ditangani secara bersendirian. “Pada mulanya saya datang kerana mahu bertemu rakan-rakan. Selepas beberapa sesi, saya sedar orang lain berkongsi masalah mereka dan cara mereka mengatasinya. Ia memberi saya inspirasi untuk menangani masalah saya sendiri,” kata Wai.
Seorang lagi peserta, Fong*, bersetuju dengan Wai, “Saya suka mendengar pengalaman orang lain, dan pada masa yang sama memberikan sokongan dan dorongan kepada mereka.”
Petugas Doctors Without Borders berinteraksi dengan ahli komuniti semasa aktiviti berlangsung. Hong Kong, Disember 2024. © MSF
Sepanjang tempoh 16 bulan projek ini berlangsung, pasukan Doctors Without Borders (MSF) menyaksikan perubahan positif bukan sahaja dalam pendekatan individu yang mengalami gelandangan, tetapi juga dalam kalangan komuniti sokongan mereka. Setelah bekerja rapat bersama pasukan perubatan yang khusus menangani keperluan kesihatan populasi ini, Eric Kwong, Penolong Pengurus Program (Pembangunan Komuniti) di ImpactHK, sebuah NGO rakan kerjasama projek ini, mengakui, “Terdapat perubahan budaya dalam pasukan kami di pusat komuniti.”
ImpactHK kini telah membangunkan Pasukan Pemulihan mereka sendiri untuk mengambil alih beberapa aktiviti sokongan perubatan dan psikososial yang dirintis oleh pasukan Doctors Without Borders. Usaha ini membolehkan mereka memperluaskan perkhidmatan ke arah penyampaian penjagaan holistik kepada pengguna perkhidmatan mereka. “Saya tidak fikir kami akan meneroka perkhidmatan seperti ini jika bukan kerana kerjasama kami dengan pasukan Doctors Without Borders,” ujar Kwong.
Melalui model kerjasama sokongan perubatan-sosial ini, Doctors Without Borders dan rakan-rakan kerjasama mereka menyedari bahawa untuk menyokong populasi khusus ini, pendekatan holistik dan disesuaikan yang meletakkan pesakit sebagai keutamaan dalam penyampaian perkhidmatan kesihatan adalah sangat penting. Pendekatan ini bukan sahaja memastikan penerimaan dan kepercayaan mereka, malah turut mendedahkan keperluan khusus serta mempermudah penjagaan susulan dan rujukan ke perkhidmatan awam sedia ada.
Nama-nama telah diubah atas permintaan pesakit untuk memastikan kerahsiaan dan privasi mereka dihormati.